Sohbet Hazirlik Seti (30)

Dînimiz İslam'ın îmân, amel ve ihlâs olmak üzere üç esası vardır. Müslümanların önce îtikâtlarını tashih etmeleri; Ehl-i Sünnet ve Cemâat inanç ve itikadı üzere îmân etmeleri icab eder. Sonra da ibâdetlerini yerine getirmeleri ve bunu yaparken de ihlas ile; sırf Allah rızâsı için yapmaları gerekir. Elinizdeki bu eserde yukarıdaki hususlara ait muhtelif mevzular âyet-i kerîmeler, hadîs-i şerifler, evliya ve ulemânın sözlerinden istifâde ile hazırlanmıştır. Sohbetler 2 Ebü'l-Leys Es-Semerkandî (rah) ehl-i sünnet âlimlerinin büyüklerden olup Hanefî mezhebinin imâmlarındandır. Tefsîr, hadîs, kelâm, tasavvuf, ahlâk ve diğer ilimlerde yüksek derecelere sahip idi. 373/983 senesi Cemâziyelâhir ayında vefât etmiştir.

Ebü'l-Leys es-Semerkandî, Ebû Cafer Hinduvânî'nin talebesidir. İlim öğrenme icazet silsilesi, hocası yoluyla İmâm Ebû Yûsuf hazretlerine ulaşır. Ebü'l-Leys es-Semerkandî hazretlerinin, çeşitli ilimler hakkında yazdığı çok değerli eserleri vardır. En meşhûr eseri tercümesini sunduğumuz Tenbihü'l-Gâfilîn kitabıdır. Bu kitap vaaz ve nasîhatle ilgili olup, 54 bölümden meydana gelmiştir. 1040 târihinde Kâtip Çelebi tarafından Türkçeye tercümesi yapılmıştır.

Bu eserin tamamı İslâm ahlâkını anlatmakta olup, âyet-i kerîmeler ve hadîs-i şerîfler ile beraber, nasîhat ve hikmetli sözler ihtiva eden mükemmel bir ahlâk kitabıdır. Kitap, ihlâs konusuyla başlamaktadır. Daha sonra kabir azâbı kıyâmet günü, tövbe, ana-baba hakkı, akraba ziyâreti, komşu hakkı, gıybet, kibir, beş vakit namaz, mescidlere hürmet, Allah korkusu, duâ gibi birçok ahlâkî ve fıkhî konuları bölümler hâlinde ihtiva etmektedir.

İşte, elinizdeki eser Ebü'l-Leys'in en kıymetli eserlerinden biri olan Tenbîhü'l-Gâfilîn'in tercümesidir. Eseri tercüme ederken günümüz Türkçesini en iyi şekilde kullanmaya çalıştık. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdular: ?Ben güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderildim?, ?Sizin en hayırlınız ahlakı en güzel olanınızdır.? ?Kim sünnetimi ihyâ ederse beni ihyâ etmiş olur (benim şânımı yüceltmiş olur), kim de beni ihyâ ederse beni sevmiş olur. Beni seven kimse de kıyamet günü cennette benimle beraber olur.? buyurmuşlardır. Birçok meşhur hadiste, insanların fesâda uğradığı zamanda, Resûllerin Efendisinin (s.a.v.) sünnetine sarılan kimse için yüz şehit sevabı verileceği bildirilmiştir.
Elinizdeki bu kitap İmamzâde'nin (rah.) Şir'atü'l-İslâm isimli eserinin tercümesidir. İslâm akâidine dâir kısa ve öz bir malumattan sonra ibâdet, ahlâk ve âdâba dâir geniş malumat verilmektedir. İslam âleminde husûsiyle Osmanlı âlimleri arasında büyük bir itibar gören bu eserin birçok şerhi ve tercümesi yapılmıştır. İmâm-ı Rabbânî Hazretleri de Mektûbât-ı Şerîfe'sinde (1. cilt 265. mektubunda) Şir'atü'l-İslâm'dan iktibâsta bulunmuştur.
Bu kıymetli eser İslâm Ahlâkı ve Âdâbı ismiyle tercüme edildi. Bu tercümeyi Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) ehemmiyetini ifâde buyurduğu sünnet-i seniyyesinin ve güzel ahlâkının bilinmesine nâçizâne bir hizmet olmak üzere sizlere takdim ediyoruz.



İmâm-ı Rabbânî (k.s.) Hazretleri buyuruyor: ?Akıllı kimsenin yapması gereken, hayatının sayılı günlerini Allâhü Teâlâ'nın razı olacağı işlere sarf etmektir. Allâhü Teâlâ kulunun yaptıklarından razı olmazsa bu hayat nasıl bir hayattır? Allâhü Teâlâ küllî ve cüz'î bütün hallere muttalidir; (her şeyi) görür ve bilir, hâzır ve nâzırdır. Onun için Allâhü Teâlâ'dan hayâ etmek lazımdır. Şâyet bir kimse, işlediği ayıp ve çirkin şeylere başkalarının muttali olduğunu zannetse, asla ve kat'a çirkin ve ayıp şeyleri yapmaz, başkalarının da bunu görmesini katiyen istemez. Ne hazindir ki hâzır ve nâzır olduğunu, bütün her şeye muttali olduğunu bildikleri halde insanların birçoğu, Allâhü Teâlâ'dan korkmazlar, üzülmezler ve aldırış etmezler. Bu nasıl bir Müslümanlıktır ki onların yanında Allâhü Teâlâ'nın bir kişi kadar bile itibarı yoktur. Nefislerimizin şerlerinden ve kötü amellerden Allâhü Teâlâ'ya sığınırız. Bu kitapta îmân ve amelden sonra herkesin sahip olması gereken güzel ahlâka dâir yazılar vardır.